Δημήτρης Χαλικιάς. Η ζωή του.

xalikiashouse.jpgΟ Δημήτριος Χαλικιάς γεννήθηκε στην Απιδιά στις 25.10.1925.

Είναι υιός του πρώτου γραμματέα του χωριού Ιωάννη Χαλικιά και της Μηλιάς Θεοδωρακάκου.

Τελείωσε το δημοτικό στην Απιδιά και το εξατάξιο γυμνάσιο στους Μολάους. Συνέχισε τις σπουδές του στην ΑΣΟΕΕ. Από το δημοτικό έδειξε τις ιδιαίτερες ικανότητές του, ειδικά στα μαθηματικά. Ήταν τόσο επιμελής που ακόμα και σήμερα λένε στο καφενείο του χωριού ότι όταν τον φώναξε η μητέρα του να δεί τη γειτόνισσα του Μαρίκα Αλεξανδρή ντυμένη νύφη που έβγαινε από το σπίτι της για να πάει στην εκκλησία για να παντρευτεί, ο μικρός τότε Δημήτρης Χαλικιάς είπε «τώρα έχω δουλειά, διαβάζω, δεν πειράζει θα έχω την ευκαιρία να δώ άλλη νύφη».

Υπηρέτησε την στρατιωτική του θητεία από το 1947-1949. Κατά την διάρκεια της θητείας του αρρώστησε και πήρε 1 χρόνο αναβολή για λόγους υγείας.

Εργάστηκε στο Υπουργείο Συντονισμού από το 1951-1954. Είχε θέση διευθυντή και ήταν βασικός σύμβουλος του Υπουργού Γεωργίου  Καρτάλη  με τον οποίο είχε και προσωπική σχέση. Το 1954 μετά από διαγωνισμό πήρε τη μοναδική υποτροφία και συνέχισε τις σπουδές του στο Cambridge University από το 1954-1957 σε θέματα Οικονομικής Ανάπτυξης.

Τέλος 1957 επιστρέφει στην Ελλάδα μετά από επιστολή – πρόσκληση του Ξενοφώντα Ζολώτα. Τοποθετήθηκε στην Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών τηςΤράπεζας της Ελλάδος.

Το 1964 τον κάλεσε ο Πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου και του πρότεινε να αναλάβει τη θέση του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Συντονισμού. Συνεργάστηκε με υπουργούς όπως ο αντιπρόεδρος της τότε Κυβέρνησης Στέφανος Στεφανόπουλος και ο Αθανάσιος Κανελλόπουλος. Αξίζει να αναφερθεί ότι όταν του προτάθηκε η θέση του Γενικού Γραμματέα από τον τότε πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου ο Δημήτρης Χαλικιάς την αποδέχθηκε υπό έναν όρο προκαλώντας το εύλογο ξάφνιασμα του συνομιλητή του. Ο όρος ήταν να μην φεύγει από το υπουργείο κανένα έγγραφο που δεν θα έφερε την υπογραφή του..

Το 1965 μετά τα Ιουλιανά – Αποστασία υπέβαλε την παραίτηση του στον νέο υπουργό Κωνσταντίνο Μητσοτάκη παρότι του ζητήθηκε να μείνει. Επέστρεψε στην προτεραία θέση στην Τράπεζα της Ελλάδος στην Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών. Υπολειτουργούσε (ψυγείο) και έτσι μέχρι την μεταπολίτευση ασχολήθηκε με την έρευνα σε θέματα οικονομικής ανάπτυξης με οικονομική ενίσχυση  του ιδρύματος FORD.

Το 1974 με την κυβέρνηση εθνικής ενότητας ο υπουργός Συντονισμού Παναγής Παπαληγούρας τον φώναξε στην Καρνεάδου στο Κολωνάκι και του ζήτησε τις παρατηρήσεις του σχετικά με τις προτάσεις οικονομικής πολιτικής που υπήρχαν στα τότε σχέδια νόμου της κυβέρνησης. Ο Δημήτρης Χαλικιάς είχε συγκεκριμένες αντιρρήσεις τις οποίες και υπέβαλε εγγράφως την επόμενη μέρα. Έκτοτε ο Παναγής Παπαληγούρας του έτρεφε μεγάλη εκτίμηση. Έτσι ενόψει της Γενικής Συνέλευσης των μετοχών της Τράπεζας της Ελλάδος του εζήτησε να του γράψει το λόγο που θα εκφωνούσε.

Αμέσως μετά τοποθετήθηκε Οικονομικός Σύμβουλος στην Τράπεζα της Ελλάδος με ευρείες – κρίσιμες αρμοδιότητες. Εκτός αυτών ήταν εισηγητής για τα περισσότερα θέματα στη Νομισματική Επιτροπή.

Στη θέση αυτή παρέμεινε μέχρι το Νοέμβριο του1981 οπότε και ανέλαβε τη θέση του Υποδιοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος..
Τον Φεβρουάριο του 1984 αναλαμβάνει  Διοικητής της Τράπεζας Ελλάδος.

xalikias88l.jpg

Οι  αλλαγές που έγιναν στην Τράπεζα της Ελλάδος από τον Διοικητή Δημήτριο Χαλικιά περιλαμβάνουν:
   1. Αλλαγή κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής.
   2. Έμφαση στον σταθεροποιητικό ρόλο της Τράπεζας της Ελλάδος.
Συγκεκριμένα εφαρμόστηκε αυστηρά το όριο της χρηματοδότησης του Δημοσίου από την Τράπεζα της Ελλάδος. Τα προηγούμενα χρόνια χρηματοδοτούνταν αφειδώς το Δημόσιο με αποτέλεσμα την αύξηση της προσφοράς χρήματος. Έτσι περιοδικώς, τα ελλείμματα συγκεντρώνονταν από την εκάστοτε κυβέρνηση και εχορηγείτο χαμηλότοκο δάνειο από την Τράπεζα της Ελλάδος με συμβολικό επιτόκιο (1%). Το συγκεκριμένο δάνειο επικυρωνόταν από τη Βουλή.

Όταν ανέλαβε Διοικητής ο Δημήτριος Χαλικιάς, αρνήθηκε να χρηματοδοτήσει το έλλειμμα, όπως γινόταν τα προηγούμενα χρόνια, πέραν του ορίου που προέβλεπε το καταστατικό της Τράπεζας της Ελλάδος, που είναι και νόμος του ελληνικού κράτους. Ο νόμος προέβλεπε ότι μπορούσε να χρηματοδοτηθεί μόνο το 10% της αύξησης των δαπανών του προϋπολογισμού. Έτσι το Δημόσιο αναγκάστηκε να απευθυνθεί στην αγορά (έντοκα γραμμάτια δημοσίου με υψηλά επιτόκια).

Το ίδιο έγινε με τους ειδικούς πιστωτικούς οργανισμούς (ΑΤΕΚτηματικήΕΤΒΑΕΤΕΒΑ, Τράπεζα Επενδύσεων Εμπορικής Τράπεζας) που χρηματοδοτούνταν με χαμηλά επιτόκια από την Τράπεζα της Ελλάδος. Διακόπηκε και σε αυτούς η χρηματοδότηση από την Τράπεζα της Ελλάδος και αναγκαστικά όλοι εστράφησαν στην άντληση κεφαλαίων από την αγορά με αύξηση επιτοκίων χορηγήσεων των ανωτέρω τραπεζών.

Σχετικά με την χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα, ίσχυε ένα πολύπλοκο σύστημα κανόνων και ρυθμίσεων σχετικά με το ύψος, τους όρους δανεισμού, το ποιος δικαιούται. Όλα τα επιτόκια καθορίζονταν με διοικητικές αποφάσεις που παίρνονταν από τη Νομισματική Επιτροπή και την Τράπεζα της Ελλάδος. Υπήρχε ποικιλία επιτοκίων από 4% μέχρι 21% αναλόγως την κατηγορία του δανείου. Στην πράξη όλα τα ανωτέρω καταστρατηγούνται και η όλη λειτουργία ήταν προβληματική.
Με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος καταργήθηκαν βαθμιαία όλα όσα ίσχυαν μέχρι τότε και στο εξής οι τράπεζες επέλεγαν τι δάνεια θα χορηγήσουν, τα επιτόκια, κ.λπ.

Ειδικότερα τον Ιούνιο του 1987 απελευθερώθηκαν τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια, τον Νοέμβριο του 1987 τα μακροπρόθεσμα επιτόκια και η ευθύνη για την επιλογή των δανειοδοτήσεων και των επιτοκίων ανετέθει στις εμπορικές  τράπεζες.

xalikias91.jpg

Όλα αυτά έγιναν για την άσκηση αποτελεσματικής νομισματικής πολιτικής. Η πορεία για την επίτευξη της ήταν πολύ δύσκολη, υπήρξαν τεράστιες αντιδράσεις από όλους τους εμπλεκόμενους στο προηγούμενο σύστημα (ΣΕΒ, κ.α.).

Ο Δημήτριος Χαλικιάς συνέχισε για δεύτερη τετραετία ως Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος. Κατά την διάρκειά της ο Κοσκωτάς στο απόγειο της δύναμής του  εξαγοράζει την Τράπεζα Κεντρικής Ελλάδος στην οποία είχε τοποθετηθεί επίτροπος..

Ο Δημήτριος Χαλικιάς ως ακυρώνει την αγορά από τον Κοσκωτά. Την Τράπεζα Κεντρικής Ελλάδος την αγοράζει η ΑΤΕ.

Το 1998 η χώρα συνταράσσεται από το σκάνδαλο Κοσκωτά. Ο Διοικητής Δημήτριος Χαλικιάς διορίζει επίτροπο και αφαιρεί τη διοίκηση της Τράπεζας Κρήτης από τον Κοσκωτά. Ο Επίτροπος διαπιστώνει σοβαρές υπεξαιρέσεις στην Τράπεζα Κρήτης και σειρά άλλων παράνομων ενεργειών. Εν τω μεταξύ αθρόες αναλήψεις καταθέσεων από την Τράπεζα Κρήτης και υπάρχει κίνδυνος δημιουργίας πανικού. Ο Διοικητής Δημήτριος Χαλικιάς λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα που ανάκοψαν τις αναλήψεις καταθέσεων και την αποτροπή δημιουργίας πανικού.

Το 1992 έληξε η δεύτερη θητεία του ως Διοικητής και αν και του προτάθηκε από τον τότε Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Μητσοτάκη να παραμείνει και για 3η,  θητεία, προτίμησε να συνταξιοδοτηθεί.

Κατά την πολύχρονη θητεία του εκτός από τα αξιώματα εντός Ελλάδος, υπήρξε:

  •    Το 1988 εξελέγη πρόεδρος της Επιτροπής των Διοικητών των Κεντρικών Τραπεζών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
  •       Διοικητής στο ΔΝΤ για την Ελλάδα.
  •       Μέλος της Νομισματικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
  •          Επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας στην Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής του ΟΟΣΑ.
  •       Από το 1993 είναι Visiting fellow στο OXFORD University με πλήρεις facilities (γραφεία, διαμονή, κ.λπ.) στο χώρο του πανεπιστημίου. Έδωσε κατά την διάρκεια του 1995 σειρά διαλέξεων και συνέταξε μελέτη.

Μετά την συνταξιοδότησή του ασχολείται με την συγγραφή βιβλίων και άρθρων.

Έκτοτε συμμετέχει ενεργά στις εξελίξεις της χώρας με συνεντεύξεις, άρθρα και ομιλίες μέχρι και σήμερα.

Το 1998 η Γενική Συνέλευση του συλλόγου των Απανταχού Απιδιωτών η “Παλαιά Κώμη” τον ανακήρυξε επίτιμο πρόεδρο του συλλόγου.

Το 2008 το ΔΣ του ιδίου συλλόγου αποφάσισε την κατασκευή σελίδας με τους Διακεκριμένους Απιδιώτες στον επίσημο δικτυακό τόπο του χωριού www.apidia.gr και την τοποθέτηση του Δημητρίου Χαλικιά στην πρώτη θέση.
ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΖΩΗ.

xalikias95.jpg

 Παντρεύτηκε το 1958 την Αμαλία Σιάχου του Γεωργίου από τη Σκάλα Λακωνίας. Απέκτησαν δύο γιούς. Τον Γιάννη που σήμερα κάνει καριέρα στο ΔΝΤ αφού αποφοίτησε επιτυχώς από το ΜΙΤ και το Yale. Ο Γιάννης είναι παντρεμένος και έχει τρία παιδιά, την Αμαλία 16 ετών, το Δημήτρη 14 ετών και την Νταϊάνα 10 ετών.
Ο δεύτερος υιός Γιώργος Χαλικιάς είναι καθηγητής στο City University στην Αγγλία.

Σήμερα ο Δημήτρης Χαλικιάς ζει στην Αθήνα με τη σύζυγό του Αμαλία.